Nhiều phụ huynh thường than phiền về việc con cái lười suy nghĩ, ngại tư duy. Giáo dục sớm đóng vai trò rất quan trọng trong việc kích thích tư duy ở trẻ nhỏ. Và đây là 5 phương pháp phát triển tư duy cho trẻ cùng với thói quen lập luận và suy nghĩ độc lập. Những phương pháp này rất phổ biến và được áp dụng rộng rãi không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới.
1. Phát triển tư duy cho trẻ qua khả năng khi suy nghĩ thực tế với các ví dụ trực quan
Trẻ nhỏ giai đoạn này 1-3 tuổi luôn thích hỏi “tại sao?”, vì vậy không có gì đáng ngạc nhiên khi nhiều cha mẹ cảm thấy phiền và mệt với hàng trăm câu hỏi mỗi ngày, có những câu trẻ hỏi đi hỏi lại. Nhiều cha mẹ cố gắng trả lời trẻ, nhưng thay vì trả lời câu hỏi kiểu như “tại sao mẹ lại cho sữa vào tủ lạnh?” bằng “vì nếu không nó sẽ hỏng và bốc mùi”.
Các cha mẹ hãy thiết kế một thí nghiệm đơn giản: đổ sữa vào 2 cốc, giữ một cái trong tủ lạnh và một cái ở quầy bếp, cùng con kiểm tra chúng trong 2 giờ, 4 giờ, 6 giờ, để trẻ quan sát sự khác biệt giữa hai cốc. Việc nhỏ này sẽ giúp cho đứa trẻ của bạn tăng sự tò mò, ưa khám phá, quan sát và đó là nền tảng quan trọng xây dựng sự tư duy từ khi trẻ còn nhỏ.
2. Phát triển tư duy cho trẻ qua việc đặt câu hỏi ngược với những câu hỏi của trẻ.
Trẻ thực sự muốn biết làm thế nào để làm được điều gì đó, ở đâu đó, hoặc tại sao điều gì đó xảy ra. Nhiều cha mẹ chọn cách trả lời thẳng câu hỏi và điều này có thể làm trẻ lười suy nghĩ. Hãy thử phản ứng của trẻ với tư cách đặt ngược một câu hỏi khác.
Ví dụ nếu con hỏi: “Ba ơi, đồ chơi này đã bị hỏng, làm cách nào để sửa…?” Với những câu trả lời như: “Được rồi, để đó ba sẽ lo”, hoặc “đó, con nghịch dữ quá, hỏng thì vứt vào thùng rác đi”… Bạn có nghĩ nó sẽ tốt cho tư duy của trẻ không? Tại sao chúng ta không thử với những câu hỏi: “Theo con, chúng ta nên làm gì với chúng?”… Điều này khuyến khích trẻ học hỏi và suy nghĩ tìm ra giải pháp.
3. Phát triển tư duy cho trẻ qua việc rèn luyện trí tưởng tượng đạo diễn cho bé
Nếu cha mẹ cùng con đọc sách hoặc xem phim, hãy tạm dừng chương trình ở những khoảnh khắc quan trọng và hỏi trẻ “Con nghĩ chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo? Tại sao?” Điều này khuyến khích trẻ phát triển khả năng suy luận và đưa ra lập luận. Thậm chí bạn có thể thực hiện việc này ngày trong những bữa tiệc của gia đình, bạn có thể khuyến khích trẻ suy nghĩ sâu sắc chỉ bằng cách hỏi những câu hỏi như “Con nghĩ bữa tiệc này có vẻ là một ý tưởng hay không? Tại sao? “
4. Rẻ trẻ tư duy ngay từ chính câu hỏi của trẻ.
Việc rèn luyện khả năng suy nghĩ cho trẻ cực kì đơn giản và có thể thực hiện mọi lúc, mọi nơi. Việc phát triển tư duy phê phán ở trẻ có thể bắt đầu từ những câu hỏi của chúng.
Khi trẻ lần đầu tiên biết được xe cứu thương là gì, chúng nhìn thấy một chiếc xe cảnh sát và hét lên “Xe cứu thương, ai đó bị thương!” Cha mẹ có thể nói, “Không, đó là xe cảnh sát chứ không phải xe cấp cứu.” Câu trả lời này rất dễ, nhưng nó chỉ mang thông điệp giải thích. Các bạn có thể nhẹ nhàng hỗ trợ cho trẻ phân tích để tránh ảnh hưởng đến việc hiểu lầm về điều này với những câu hỏi như “Tại sao con nghĩ đây là xe cứu thương?” “Làm thế nào đây giống như xe cứu thương?” “Con thấy nó có khác biệt gì với xe cứu thương con đã thấy?”
5. Khơi dậy khả năng tư duy sáng tạo qua việc đọc sách
Cách tốt nhất để giúp trẻ phát triển khả năng tư duy là thường xuyên tham gia vào các hoạt động thúc đẩy tư duy sáng tạo của chúng. Hãy tạo cho trẻ thói quen đọc sách từ nhỏ, bắt đầu dựa trên các hình…
Cùng với việc đứa trẻ của bạn lớn lên, bạn có thể tăng độ khó, cũng là tạo hứng thú cho con với những trò chơi từ các ô chữ, như việc ghép thêm từ thiếu vào ô trống. Hãy sử dụng từ câu chuyện đơn giản “Có một cô bé tên là… Cô bé ấy có người bạn tên là…” Cho đến những câu chuyện phức tạp hơn.
