Trong những năm gần đây, những phương pháp giáo dục sớm cho trẻ như Montessori, Shichida, xuất phát từ các quốc gia như Mỹ, Nhật, Ý… du nhập vào Việt Nam đã nhận được sự chú ý và lựa chọn của nhiều ông bố bà mẹ. Trong đó, phương pháp Glenn Doman từ Mỹ được nhiều phụ huynh quan tâm bởi bố mẹ có thể tự dạy con ở nhà. Vậy cùng tìm hiểu đầy đủ về phương pháp này nha
1. Glenn Doman là gì?
1.1 Giáo sư Glenn Doman là ai?
Giáo sư Glenn Doman (1919 – 2013) là nhà vật lí trị liệu người sáng lập ra Viện thành tựu tiềm năng con người mà chính từ đây các cha mẹ trên thế giới đã tìm ra phương pháp nuôi dạy con tron nửa thế kỉ qua. Cả cuộc đời ông gắn liền với trẻ em, căn bệnh tổn thương não của trẻ và thành tựu to lớn về sự phát triển sớm của trẻ. Năm 1966 ông được chính phủ Braxin vinh danh vì sự cống hiến cho trẻ em trên toàn thế giới. Trong 50 năm qua ông gây sức ảnh hưởng vô cùng lớn tới hàng triệu gia đình với cuốn sách : “Làm gì với đứa con bị tổn thương não của bạn” và hàng loạt các học liệu cùng phương pháp giúp khơi dậy thông minh trong bộ lão của trẻ với tên gọi : Phương pháp dạy trẻ sớm Glenn Doman đã và đang được phổ biến trên 180 nước trên toàn thế giới.
1.2 Phương pháp Glenn Doman là gì?
Glen Doman là phương pháp dạy con theo cách giáo dục sớm. Nhờ phương pháp này, trẻ phát triển trí thông minh tốt, kích thích tiềm năng của mỗi đứa trẻ ngay từ khi còn nhỏ.
Trong khi giáo dục truyền thống cho rằng trẻ còn quá nhỏ để có thể học bất cứ điều gì và trí thông minh là do di truyền cũng như không thể thay đổi thì giáo sư Glenn Doman và nhóm nghiên cứu của ông đã phản bác nhận định đó. Ông chỉ ra rằng não bộ có tiềm năng to lớn nhưng không được tận dụng đầy đủ tiềm năng này. Lý do là vì đa phần con người thường để lỡ giai đoạn phát triển vàng của não, đó chính là giai đoạn 0 – 6 tuổi.
Vì lẽ đó, ông và các cộng sự đã nghiên cứu và cho ra đời một phương pháp giáo dục sớm khá toàn diện với tên gọi Glenn Doman. Đây là chương trình giáo dục được thực hiện tại nhà và giáo viên không ai khác chính là cha mẹ của bé.
Phương pháp này chú trọng phát triển vận động và trí tuệ cho trẻ ngay từ khi sinh ra. Nếu vận động sẽ giúp các bé phát triển về sức khỏe và các giác quan, đồng thời cũng hình thành nên khả năng nhận diện không gian, đồ vật tốt hơn thì môn ngôn ngữ, lượng số sẽ giúp trẻ phát triển sớm hơn về mặt trí tuệ và cảm xúc.
Dạy trẻ theo phương pháp glenn doman áp dụng cho trẻ từ 3 tháng tuổi trở lên. Mô thức chung để thực hiện đó là mỗi từ, mỗi số được mẹ chuẩn bị sẵn trên tấm thẻ. Có thể là bìa các- tông hoặc mua từ nhà sách bán sẵn. Sau đó, bạn chỉ cần giới thiệu các tấm thẻ đó với con mỗi ngày, thực hiện nhiều lần trong một ngày.
Tóm lại, mục tiêu của phương pháp giáo dục sớm Glenn Doman là giúp tất cả trẻ nhỏ phát triển tốt nhất về mặt trí tuệ, thể chất và xã hội.
2. Cách tiếp cận phương pháp giáo dục sớm Glenn Doman
Đầu tiên, khi tiếp cận với phương pháp giáo dục Glenn Doman, các bậc phụ huynh cần ghi nhớ rằng tất cả các bé và trẻ trước tuổi đi học đều có 1 mẫu số chung là rất mê chơi. Vì vậy, những bài học căn bản từ vận động đến trí tuệ đều cần chú ý để tạo được bầu không khí thoải mái, vui vẻ, vừa học vừa chơi để thu hút trẻ.
Đối với bài học vận động, bố mẹ cũng không cần quá lo lắng vì trẻ thường khua tay múa chân và không ở yên một chỗ, trừ lúc nghỉ ngơi. Nhiệm vụ của phụ huynh là theo sát và nghĩ ra những hình thức vận động lành mạnh, hợp lý và bài bản tùy thuộc vào sức khỏe cũng như độ tuổi của trẻ.
Đối với giáo dục trí tuệ, phương pháp Glenn Doman rèn luyện trí não cho trẻ với 2 loại thẻ:
- Dot card dùng để dạy trẻ phân biệt được số lượng và học làm quen các phép toán
- Flashcard giúp trẻ nhận dạng được mặt chữ và ghi nhớ nhiều từ vựng
Các loại thẻ này thể hiện nhiều chủ đề khác nhau như cây cối, động vật, danh xưng,… Bố mẹ có thể tự làm Dot card hay Flashcard dựa trên hiểu biết về sở thích của con để chọn những đề tài thu hút, giúp trẻ hứng thú hơn với việc học. Ngoài ra, bạn có thể chọn mua thẻ ở bên ngoài, tại các nhà sách, trang web bán hàng…
Để bắt đầu, bố mẹ có thể chọn ra tầm 3 thẻ và đưa lên trước mặt bé với khoảng cách hợp lý. Để bé nhìn 1 – 3 giây rồi tráo sang tấm thẻ khác, cứ như vậy lặp đi lặp lại khoảng 3 lần.
Hãy bình tĩnh nếu trẻ không nhớ, quấy khóc hay tiếp thu chậm. Giáo dục sớm không phải là một sự ép buộc, nhồi nhét mà là “kích hoạt” một cách vui vẻ, tự nguyện để trẻ phát huy hết tiềm năng vốn có. Bên cạnh đó, những giờ học cũng không cần quá nặng nề. Mỗi ngày, phụ huynh chỉ cần dạy con từ 15 đến 20 phút tùy theo độ tuổi và cảm xúc của trẻ. Ngoài ra, để thu hút sự chú ý của con, bạn cũng cần phải chuẩn bị kỹ về học liệu, học cụ sao cho bắt mắt và thú vị nhất.
Giờ đây, khi đã có lời giải đáp cho câu hỏi phương pháp Glenn Doman là gì, bạn đã có thể yên tâm và tự tin cho trẻ “đứng” trên đôi vai của chính mình hay chưa? Nếu câu trả lời là có, hãy trao ngay cho con khả năng học hỏi từ khi lọt lòng. Đây là tiền đề quan trọng để trẻ được phát triển trọn vẹn và toàn diện ở tương lai.
3. Chương trình học của phương pháp giáo dục sớm Glenn Doman
3.1 Đối với chương trình đọc:
Dạy trẻ theo phương pháp glenn doman với chương trình đọc sẽ giúp trẻ biết nói sớm. Giáo sư Glenn Doman cho rằng, đối với chương trình này, các bậc cha mẹ nên cho con đọc càng sớm càng tốt, thậm chí là trẻ sơ sinh.
Chương trình đọc bằng phương pháp dạy trẻ theo phương pháp glenn doman bao gồm ba chủ đề, mỗi chủ đề gồm 5 từ. Ví dụ các chủ đề có thể là con vật và loài hoa. Như vậy bạn sẽ dạy con 10 từ trong hai nhóm chủ đề này.
Các chương trình học của phương pháp dạy trẻ theo phương pháp glenn doman
Mỗi lần giới thiệu các thẻ cho trẻ cần đợi ít nhất 15 giây rồi mới giới thiệu thẻ từ tiếp theo. Cứ như vậy, lần lượt giới thiệu hết 10 thẻ và lặp lại 3 lần trong một ngày.
Đến ngày thứ 5, mỗi chủ đề bạn sẽ loại bỏ 1 thẻ và thay vào đó là 1 từ mới tương ứng. Như vậy, đối với 2 chủ đề trên, mỗi ngày bạn sẽ loại ra 2 từ cũ và bỏ vào 2 thẻ từ mới.
Làm tương tự thao tác này cho đến khi bạn giới thiệu cho con mình tất cả những từ mới thuộc chủ đề đó. Dạy hết chủ đề này hãy chuyển sang chủ đề khác.
3.2 Đối với chương trình toán
Bạn bắt đầu dạy trẻ bằng 5 số đầu tiên trong ngày đầu. Mỗi lần giới thiệu trẻ một số và cũng cần đợi ít nhất 15 giây rồi mới giới thiệu thẻ từ tiếp theo như đối với chương trình đọc. Thực hiện 3ngày/ lần. Vào ngày thứ hai, bạn giới thiệu 5 thẻ số khác tiếp theo.
Vào ngày thứ 5, bạn bỏ số 2 và thêm hai số khác. Tiếp tục giới thiệu cho con bạn cho đến khi đủ số từ 1 đến 100. Có một điểm bạn cần lưu ý đó chính là phải luôn xáo trộn thẻ mỗi lần trước khi giới thiệu thẻ số cho trẻ.
4. Các quy tắc và thái độ của phụ huynh khi áp dụng phương pháp Glenn Doman
4.1 – 11 quy tắc vàng
- Bắt đầu càng sớm càng tốt
- Duy trì sự thích thú trong tất cả các thời gian học
- Tôn trọng và tin tưởng trẻ
- Chỉ dạy khi bạn và trẻ cảm thấy thích thú
- Tạo ra một môi trường học tập tốt
- Dừng trước khi trẻ muốn dừng
- Giới thiệu học liệu mới thường xuyên trong chương trình giảng dạy cho trẻ
- Gọn gàng và nhất quán
- Không được kiểm tra thẻ
- Phụ huynh hoặc giáo viên nên chuẩn bị học liệu cẩn thận và để trước khi sắp bắt đầu vào giờ học
- Nhớ luật thất bại – an toàn: nếu bạn không có một thời gian tuyệt vời và con bạn không có một thời gian tuyệt vời thì “hãy dừng lại”. Nếu tiếp tục thì bạn sẽ làm sai.
4.2 Thái độ của phụ huynh
- Luôn tin tưởng con mình
- Chuẩn bị những vật dụng cần thiết để hỗ trợ con trong quá trình học cùng con
- Chuẩn bị những bài học, những câu nói cần thiết trước mỗi lần dạy con
- Quan sát những biểu hiện của trẻ và bố mẹ cũng cần phải tự tin hơn khi dạy trẻ
Trong quá trình dạy trẻ này thì bố mẹ nên tập trung kích thích sự phát triển não phải của bé, việc bạn kiểm tra bé là hành động bắt trẻ phải tư duy. Các bậc phụ huynh hãy nhớ rằng, phương pháp Glenn Doman là phương pháp vừa giúp bé tiếp thu các kiến thức mới và vừa có được khoảng thời gian vui chơi thoải mái, nói cách khác thì vừa chơi vừa học. Đối với phương pháp này, bé sẽ nhận được rất nhiều trong quá trình học như kích thích trí thông mình trong bộ não của trẻ bé với môi trường xung quanh, về toán học, về chữ, kích thích thị giác.
4.2.1 Việc nên làm
- Luôn tự nhiên nhất có thể, không gò bó
- Luôn vui vẻ, thoải mái để các bé không bị áp lực
- Hãy là chính bản thân bạn
- Cổ vũ trẻ trong mọi hoạt động
4.2.2 Việc không nên làm
- Không được đe dọa trẻ
- Không để bé phải chờ đợi khi bước vào buổi học
- Không lớn tiếng với con trẻ
- Khi tâm trạng của phụ huynh không tốt thì không nên giáo dục trẻ
Bố mẹ cần lưu ý thật kĩ trước khi muốn dạy con theo phương pháp giáo dục sớm Glenn Doman. 11 quy tắc vàng mà chúng tôi vừa liệt kê trong bài viết này đều cực kỳ quan trọng. Để thành công kích thích bé phát triển trí não và tư duy một cách đúng đắn và nhanh chóng nhất thì bố mẹ hãy chú ý từng cử và biểu hiện của bé khi giáo dục theo phương pháp Glenn Doman.
5. Những sai lầm khi dạy con theo phương pháp Glenn Doman
5.1 Không hiểu rõ về phương pháp Glenn Doman
Khá nhiều phụ huynh cho rằng các thẻ flashcard và cách tráo thẻ là phương pháp Glenn Doman. Chính vì vậy, bố mẹ có thể mặc định rằng chỉ cần mua các loại thẻ hợp mắt theo quan điểm của mình cho con chơi thì trẻ sẽ biết đọc, biết làm toán hay hiểu về thế giới xung quanh… mà không hiểu rõ về tính năng và cách tráo thẻ để kích thích trí tò mò của con.
Quan điểm này chưa đúng bởi việc không tìm hiểu về nguồn gốc phương pháp, các quy tắc khi dạy trẻ hay thậm chí là quy chuẩn của một thẻ flashcard có tác hại rất lớn đến quá trình phát triển của con. Trẻ có thể không biết đọc, không biết làm toán hay từ chối hợp tác hoặc quấy khóc, la hét khi phụ huynh mang thẻ ra dạy.
Như vậy, mục đích gắn kết tình cảm giữa bố mẹ và con thông qua học tập và chơi đùa mỗi ngàykhông còn trọn vẹn. Thay vì nuôi dưỡng sự yêu thích của con với việc học, kích thích trí tò mò và phát triển trí tuệ của bé thì phụ huynh có thể đang dần từng bước khiến trẻ ghét con chữ và chán nản với việc học từ bé.
5.2 Hại con từng ngày vì thẻ rẻ tiền
Thẻ flashcard là một trong những học cụ hỗ trợ đắc lực làm nên sự thành công của phương pháp giáo dục sớm Glenn Doman. Tuy nhiên, rất nhiều loại thẻ flashcard đang được bán tràn lan trên thị trường với vô vàn kiểu dáng và giá cả khác nhau. Mặc dù có thiết kế về nội dung và kích thước khác biệt nhưng nhiều thẻ vẫn gắn mác “được làm theo chuẩn phương pháp Glenn Doman”.
Thẻ flashcard đúng chuẩn được làm từ giấy ivory, màu trắng, phủ chống lóa, dày, cứng và dễ tráo. Tùy theo từng bộ học liệu mà kích thước của thẻ có sự khác nhau nhưng nhìn chung cần đảm bảo được các yếu tố:
- Đủ to để thể hiện thông tin rõ ràng và dễ nhìn
- Thẻ chữ có kích thước 13 x 50cm – 15 x 55cm
- Thẻ toán có kích thuớc 28 x 28cm
- Thẻ thế giới xung quanh có kích thước tối thiểu A5 (148 x 210mm)
- Nội dung trên thẻ phải nhất quán, mỗi mặt chỉ thể hiện 1 thông tin (ảnh hoặc chữ/số)
Phương pháp Glenn Doman dựa trên nền tảng “chụp ảnh nguyên mảng” của não phải, giúp bé ghi nhớ thông tin qua 2 giác quan nghe và nhìn. Vì thế, khi “chụp” một mặt thẻ có quá nhiều thông tin (cả hình ảnh và chữ) sẽ khiến con lẫn lộn thông tin. Điều này làm trẻ khó liên kết những gì được học với sự việc thật bên ngoài, đồng thời cũng khiến khả năng tưởng tượng của con bị hạn chế. Do đó, bố mẹ cần mua những loại thẻ có xuất xứ rõ ràng, đúng quy chuẩn để giúp con tiếp thu kiến thức hiệu quả nhất.
5.3 Khát vọng con trở thành thiên tài
Ngay từ những ngày đầu chuyển giao Glenn Doman về Việt Nam, chuyên gia đã nhấn mạnh nếu phụ huynh vẫn giữ suy nghĩ dạy con theo phương pháp này để bé trở thành thiên tài thì không cần phải nghe tư vấn nữa. Tuy đã chứng minh được hiệu quả khi ngày càng có nhiều trẻ dưới 3 tuổi có thể đọc sách và làm toán nhờ phương pháp này nhưng đây không phải mục đích lớn nhất.
Trẻ được lớn lên trong tình yêu thương của bố mẹ, được dạy bảo để phát triển không chỉ trí tuệ, thể chất mà còn ở cảm xúc cá nhân và nhân cách mới là mục tiêu của các phương pháp giáo dục sớm nói chung và Glenn Doman nói riêng.
Giáo dục sớm cho trẻ không phải đào tạo ra thiên tài hay những chuyên gia đặc biệt trong các lĩnh vực khác nhau. Giáo dục trẻ cũng không vì mục đích con học giỏi khi học cao hơn mà mong muốn mỗi đứa trẻ lớn lên đều hiểu chuyện, khao khát học hỏi và giàu lòng yêu thương. Hy vọng bố mẹ sẽ có cái nhìn khách quan và đúng đắn hơn với các phương pháp giáo dục sớm, đặc biệt là Glenn Doman. Sự chuẩn bị kỹ càng của phụ huynh khi tìm hiểu phương pháp này sẽ là hành trang quý báu của con trong hành trình lớn lên sau này.
6. Sách về phương pháp Glenn Doman cho phụ huynh tham khảo
Các phụ huynh có thể tham khảo các cuốn sách về Glenn Doman sau đây:
Flashcards – Dạy Trẻ Về Thế Giới Xung Quanh (Giáo Dục Sớm Thẻ Thông Minh Theo Phương Pháp Giáo Dục Của Glenn Doman)
Một bình luận
Pingback: 8 Phương Pháp Giáo Dục Sớm Phổ Biến Nhất Hiện Nay