Bài tập đọc lớp 5 Phân Xử Tài Tình ca ngợi trí thông minh, tài xử kiện của vị quan án. Dưới đây là nội dung bài đọc, phần giải nghĩa từ khó và hướng dẫn soạn bài.
Nội dung bài tập đọc Phân Xử Tài Tình
PHÂN XỬ TÀI TÌNH
Xưa, có một vị quan án rất tài. Vụ án nào, ông cũng tìm ra manh mối và phân xử công bằng.
Một hôm, có hai người đàn bà đến công đường. Một người mếu máo:
– Bẩm quan, con mang vải đi chợ, bà này hỏi mua, rồi cướp tấm vải, bảo là của mình.
Người kia cũng rưng rưng nước mắt:
– Tấm vải là của con. Bà này lấy trộm.
Đòi người làm chứng nhưng không có, quan cho lính về nhà họ xem. Cả hai đều có khung cửi như nhau, cùng mang vải ra chợ bán hôm ấy. Ngẫm một lát, quan ôn tồn bảo:
– Hai người đều có lí nên ta xử thế này: tấm vải xé đôi, mỗi người một nửa.
Thừa lệnh, lính đo vải xé ngay. Một người đàn bà bật khóc. Lập tức, quan đưa cả tấm vải cho người này rồi thét trói người kia lại. Sau một hồi tra hỏi, kẻ kia phải cúi đầu nhận tội.
Lần khác, quan tới vãn cảnh một ngôi chùa. Sư cụ đón tiếp kính cẩn, rồi nhờ tìm hộ số tiền của nhà chùa bị mất.
Quan nói sư cụ biện lễ cúng Phật, rồi gọi hết sư vãi, kẻ ăn người ở trong chùa ra, giao cho mỗi người cầm một nắm thóc và bảo:
– Chùa ta mất tiền, chưa rõ thủ phạm. Mỗi người hãy cầm một nắm thóc đã ngâm nước rồi vừa chạy đàn, vừa niệm Phật. Đức Phật rất thiêng. Ai gian, Phật sẽ làm cho thóc trong tay kẻ đó nảy mầm. Như vậy, ngay gian sẽ rõ.
Mới vài vòng chạy, đã thấy một chú tiểu thỉnh thoảng hé bàn tay cầm thóc ra xem. Quan lập tức cho bắt chú tiểu vì chỉ kẻ có tật mới hay giật mình. Chú tiểu kia đành nhận tội.
Theo NGUYỄN ĐỔNG CHI
Từ khó
– Quan án: Chức quan thời xưa chuyện lo việc điều tra và xét xử
– Vãn cảnh: Đến ngắm cảnh đẹp
– Biện lễ: Lo liệu, sắm sửa lễ vật
– Sư sãi: Những người tu hành ở chùa nói chung
– Đàn: Nền đất đắp cao hoặc đài dựng cao để tế lễ
– Chạy đàn: Nghi lễ chạy quanh đàn cúng
Ý nghĩa câu chuyện Phân xử tài tình:
Ca ngợi trí thông minh, tài xử kiện của vị quan án.
Bố cục
Bài văn Phân xử tài tình được chia làm 2 phần:
– Phần 1: Từ đầu đến “…cúi đầu nhận lỗi”: Quan án phân xử vụ hai người đàn bà tranh nhau tấm vải
– Phần 2: Đoạn còn lại: Quan án phân xử vụ mất trộm tiền trong chùa.
Xem thêm: Từ Vựng Tiếng Anh Lớp 5 – Tổng Hợp Trọn Bộ Chương Trình Học
Nội dung bài học
Câu 1: Hai người đàn bà đến công đường nhờ quan phân xử sự việc gì?
Trả lời:
Trong vụ án thứ nhất, hai người đàn bà tới công đường nhờ phân xử chuyện mất cắp tấm vải, hai người đàn bà tố cáo nhau ăn cắp tấm vải của mình, nhờ quan phân xử
Câu 2: Quan án đã dùng những biện pháp nào để tìm ra người lấy cắp tấm vải? Vì sao quan cho rằng người không khóc chính là người lấy cắp?
Trả lời:
Những biện pháp mà quan đã dùng để tìm ra người lấy cắp tấm vải là:
– Cho đòi người làm chứng nhưng cả hai đều không tìm thấy người làm chứng
– Cho lính về nhà hai người đàn bà xem xét cả hai đều có khung cửi và cùng đem ra chợ bán vào hôm ấy, khiến vụ án lại càng nan giải
– Sai xé tấm vải làm đôi cho mỗi người một mảnh. Thấy một trong hai người bật khóc, quan sai lính trả tấm vải cho người này và thét trói người kia lại
Quan cho rằng người người không khóc khi tấm vải bị xé chính là người ăn cắp bởi vì chỉ có người thực sự bỏ công ra để dệt tấm vải, nhìn thấy thành quả của mình bị người ta xé làm đôi mới thấy đau xót mà bật khóc, còn những kẻ ăn cắp hưởng lợi từ người khác khi nhìn thấy vậy cũng chẳng có cảm giác gì.
Câu 3: Kể lại cách quan án tìm ra kẻ lấy trộm tiền của nhà chùa
Trả lời:
Để tìm ra kẻ đã lấy trộm tiền của nhà chùa quan đã: Yêu cầu mỗi người dùng nắm thóc đã ngâm rồi vừa chạy đàn vừa niệm Phật. Đức Phật rất linh thiêng, ai là kẻ gian, thóc trong tay kẻ đó sẽ nảy mầm.
Câu 4: Vì sao quan án dùng cách trên? Chọn ý trả lời đúng:
Trả lời:
a. Vì tin là thóc trong tay kẻ gian sẽ nảy mầm.
b. Vì biết kẻ gian thường lo lắng nên sẽ lộ mặt.
c. Vì cần có thời gian để thu thập chứng cứ.
Trả lời:
Quan dùng cách này để tìm ra kẻ trộm tiền vì biết kẻ gian thường lo lắng nên sẽ lộ mặt. quan thông minh nắm chắc tâm lí của những đối tượng tình nghi, thứ nhất những kẻ làm việc khuất tất thường sẽ lo lắng, có tật giật mình, đồng thời họ là những người ở chùa thường tin vào sự linh thiêng của Đức Phật nên mới nghĩ ra cách trên để tìm ra kẻ trộm mà không cần tra khảo.
Đáp án đúng là: b. Vì biết kẻ gian thường lo lắng nên sẽ lộ mặt
II. Hướng dẫn đọc diễn cảm
Đọc lưu loát, diễn cảm bài văn với giọng hồi hộp, hào hứng, thể hiện được sự khâm phục của người kể chuyện đối với tài xử kiện của ông quan án.
Trắc nghiệm Phân xử tài tình
Câu 1. Hai người đàn bà đến công đường nhờ quan phân xử việc gì?
A. Về việc bị mất cắp tấm vải, người mua hàng lấy trộm tấm vải của người bán.
B. Về việc bị mất cắp tấm vải, người nọ tố người kia lấy trộm tấm vải của mình.
C. Về việc bà mua hàng hỏi mua tấm vải rồi lấy trộm.
D. Về việc người mua hàng tố bà bán hàng lấy trộm tấm vải của mình.
Câu 2. Trong vụ án tìm người lấy cắp tấm vải, quan xử người không khóc chính là người lấy cắp vì sao?
A. Của cải do bàn tay mình làm ra thì mình mới tiếc, không nỡ phá hủy.
B. Quan cho rằng người khóc là người biết giá trị vật chất của miếng vải, khi bị xé đôi thì giá trị không còn nguyên vẹn nữa.
C. Quan cho rằng người không khóc là người không có tình cảm, là người dễ ăn cắp của người khác.
D. Tất cả các ý trên
Câu 3. Trong màn xử kiện tìm người lấy trộm vải cho thấy viên quan là người như thế nào?
A. biết tận dụng thời cơ
B. thông minh
C. có tài lãnh đạo
D. ngu ngốc
Câu 4. Khi đến vãn cảnh chùa, viên quan được sư cụ nhờ việc gì?
A. phân xử chuyện tranh cãi ở nhà chùa
B. tìm hộ số tiền của nhà chùa đã bị mất
C. phân xử chuyện chú tiểu trong chùa bị mất tiền
D. phân xử chuyện gia nhân trong chùa bị oan
Câu 5. Khi cho lính về nhà hai người đàn bà, họ phát hiện cả hai nhà đều có vật dụng gì?
A. bút lông
B. cái cày
C. khung cửi
D. cối xay
