Nội dung chương trình toán lớp 1 gồm những gì? Dạy bé học toán lớp 1 như thế nào mới đúng? Là câu hỏi đau đầu của nhiều phụ huynh. Vì toán học là môn khoa học cơ bản và là tiền đề để trẻ học các môn học khác. Vậy các phụ huynh hãy cùng chúng tôi tìm hiểu toàn diện về cách học toán hiệu quả cho các bé lớp 1 trong bài viết dưới đây.
Các Nội Dung Chính
1. Chương trình toán lớp 1 mới
Kể từ 2020 – 2021 sẽ có 5 bộ sách giáo khoa khác nhau sử dụng trong các trường học. Các bộ sách đều được hội đồng kiểm duyệt kỹ càng về nội dung, hình thức… bảo đảm đủ tiêu chuẩn theo chương trình Giáo dục phổ thông mới trước khi được cấp phép phát hành.
Đối với môn Toán, chương trình lớp 1 kể từ năm 2020 – 2021 có những điểm mới sau:
1.1. Làm đậm nét hơn những ý nghĩa căn bản của toán học trong thực tiễn cuộc sống, qua cảm nhận và kiến thức bước đầu (giúp học sinh hiểu được bản chất của toán học)
- Nhận dạng (trực quan) một số hình phẳng và hình khối đơn giản;
- Thực hành giải quyết các vấn đề về ý nghĩa của phép +, – qua các bài toán thực tế đơn giản;
- Hoạt động trải nghiệm, ứng dụng thực tiễn vào cuộc sống.
1.2. Thay đổi về định hướng nội dung, mức độ
- Hướng đến cảm nhận kiến thức, số lượng, hình khối, giảm nhẹ yêu cầu kĩ thuật, tính toán hơn;
- Hạn chế tính toán lắt léo;
- Tăng tính tích hợp với các môn khác và thực tế cuộc sống. Ví dụ, ở phần vận dụng, có thể yêu cầu các học sinh sưu tầm các loại hoa có cùng số cánh hoa,… Sách môn Toán (bộ sách Chân trời sáng tạo) có mục “hoạt động ở nhà”. Sách cũng có phần “đất nước em” giới thiệu các địa danh nổi tiếng như chợ nổi Cái Răng, biển Nha Trang lồng với kiến thức toán học.
1.3. So sánh chương trình toán lớp 1 mới và chương trình toán lớp 1 cũ
2. Sách học toán lớp 1
Sách giáo khoa lớp 1 mới theo chương trình giáo dục phổ thông áp dụng từ năm học 2020 – 2021 đã được các trường học lựa chọn gồm 5 bộ sách. Dưới đây là thông tin của từng bộ sách.
2.1 Bộ sách Cánh Diều
Sách giáo khoa Toán 1 thuộc bộ sách Cánh diều được biên soạn theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, gồm 4 chủ đề: Các số đến 10; Phép cộng, phép trừ trong phạm vi 10; Các số trong phạm vi 100; Phép cộng, phép trừ trong phạm vi 100.
Mỗi chủ đề được phân chia thành các bài học, mỗi bài học lại có nhiều dạng câu hỏi, bài tập hoặc hoạt động sắp xếp từ dễ tới khó. Sách trình bày hấp dẫn, kích thích tính ham học hỏi của các em.
>>>> Phụ huynh có thể tham khảo sách trên Fahasa
2.2 Bộ sách Chân trời sáng tạo
Nội dung sách Toán 1 chú trọng phát triển năng lực và phẩm chất của HS. Mỗi đơn vị kiến thức đều được hình thành qua việc sử dụng các phẩm chất của HS (theo yêu cầu của Chương trình tổng thể) và năng lực đặc thù môn Toán, gồm: năng lực tư duy và lập luận toán học, năng lực mô hình hoá toán học, năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực giao tiếp toán học, năng lực sử dụng công cụ -phương tiện toán học.
Toán 1 được tích hợp xoay quanh hai mạch kiến thức: Số và Phép tính, Hình học và đo lường. Mặt khác, thông qua các nội dung được học, kiến thức toán học được khai thác, sử dụng trong các môn học khác. Chẳng hạn, với quan điểm đồng hành cùng Tiếng Việt trong quá trình dạy học, Toán 1 chủ động dạy một số từ và cấu trúc câu thiết yếu cho môn Toán theo cách thức dạy tiếng mẹ đẻ, không đi sâu vào âm, vần. Đối với môn Tự nhiên và xã hội, sách Toán 1 đề cập nhiều tới trái cây Việt Nam, các con vật quen thuộc, cảnh quan chốn thị thành, miền quê, vùng biển đều xuất hiện, bản đồ Việt Nam cũng được HS làm quen một cách tự nhiên ngay từ lớp 1.
>>>> Phụ huynh có thể tham khảo sách trên Fahasa
2.3 Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống
2.3.1. Toán 1 – Tập 1
Sách giáo khoa Toán lớp 1 được biên soạn và in ấn bởi Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, đảm bảo theo đúng Chương trình giáo dục phổ thông đối với lớp 1, gồm 5 chủ đề: Các số từ 0 đến 10, Làm quen với một số hình phẳng, Phép cộng, phép trừ trong phạm vi 10, Làm quen với một số hình khối và Ôn tập học kì I.
Ở mỗi chủ đề thì lại chia thành nhiều bài học khác nhau, trong mỗi bài học lại có nhiều ví dụ minh học bằng hình ảnh, kiến thức chủ đạo và hệ thống các bài tập.
- Tổng chủ biên: Hà Huy Khoái
- Chủ biên: Lê Anh Vinh
- Tác giả: Nguyễn Áng, Vũ Văn Dương, Nguyễn Minh Hải, Bùi Bá Mạnh
>>>> Phụ huynh có thể tham khảo sách trên Fahasa
2.3.2. Toán 1 – Tập 2
Nội dung của Sách giáo khoa Toán 1 – Tập 2 cũng được chia thành 5 chủ đề: Các số đến 100, Độ dài và đo độ dài, Phép cộng, phép trừ (không nhớ) trong phạm vi 100, Thời gian, giờ và lịch, Ôn tập cuối năm.
Với nhiều ví dụ minh họa bằng hình ảnh, thì đây là cuốn sách giúp cho học sinh có thể nhanh chóng tiếp thu được hết kiến thức cơ bản của môn Toán lớp 1.
- Tổng chủ biên: Hà Huy Khoái
- Chủ biên: Lê Anh Vinh
- Tác giả: Nguyễn Áng, Vũ Văn Dương, Nguyễn Minh Hải, Bùi Bá Mạnh
>>>> Phụ huynh có thể tham khảo sách trên Fahasa
2.4 Bộ sách Cùng học để phát triển năng lực
Toán 1 của bộ sách cùng học để phát triển năng lực được biên soạn với mục tiêu trang bị những kiến thức nền tảng có thể phát triển những phẩm chất và năng lực của HS lớp 1, trong đó, năng lực giải quyết vấn đề là trục chính.
Toán 1 đảm bảo yêu cầu tích hợp nội môn – tích hợp nội dung theo các chủ đề; tích hợp liên môn – lồng ghép nội dung giáo dục của môn học khác và vận dụng giải quyết vấn đề thực tế.
2.5 Bộ sách Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục.
Toán 1 lấy mạch “Số và phép tính” làm trung tâm, mạch “Hình học và đo lường” được tích hợp xen kẽ trong 5 chủ đề. “Hoạt động trải nghiệm” được thể hiện dưới hai hình thức: HS được trải nghiệm, hình thành và phát triển kĩ năng môn học khi khám phá kiến thức mới trong bài học mới; HS được trải nghiệm trong và ngoài lớp học qua 4 chủ đề cụ thể của Hoạt động trải nghiệm.
Hệ thống các bài toán trong SGK Toán 1 tạo không gian sáng tạo, không gian mở, đáp ứng được nhu cầu dạy học phân hoá. Bằng hình ảnh, các tác giả gợi ý một số hình thức tổ chức dạy học, chẳng hạn, bóng nói, bóng nghĩ; một số trò chơi: tiếp sức, xì điện, chuyền bóng… để GV tham khảo.
3. Cách học toán lớp 1 hiệu quả
Khi bé bắt đầu vào lớp 1 và học toán cũng là lúc cha mẹ cũng đau đầu trong việc tìm kiếm phương pháp để dạy bé học cách tính toán. Làm sao để bé nhận biết và tính nhanh các phép toán? Làm sao để bé không “ghét bỏ” mà chịu gắn bó trong việc làm quen với người bạn mới này? Câu trả lời nằm ở các bước đơn giản sau:
3.1 Làm quen với con số và hình học là sự khởi đầu cho bé học toán lớp 1
Trước khi dạy bé học toán lớp 1, cha mẹ hãy cho bé có thời gian “đến gần và thích nghi” với những con số mà bé sắp phải học. Đừng cố ép bé phải tính thật nhanh ngay cả khi bé còn chưa nhận thức được ý nghĩa của những con số ấy. Mọi thứ sẽ dễ dàng hơn khi bạn bắt đầu dạy bé tập đếm, bắt đầu từ các ngón tay, ngón chân rồi đến số lượng đồ vật có trong nhà thông qua việc đếm số cánh cửa có trong nhà, số bát đĩa, số thành viên trong gia đình,…
Dần dần bé sẽ quen với việc quan sát và tập đếm các con số ở xung quanh. Sau đó bạn có thể dạy bé nhận dạng các con số bằng cách dùng tranh ảnh hoặc cắt giấy tạo thành con số. Việc này sẽ giúp bé phân biệt và hiểu được thứ tự, ý nghĩa lớn bé của con số để giúp bé dễ dàng cộng trừ hơn.
Ngoài việc dạy bé học toán lớp 1 bằng chữ số, bạn cũng đừng quên dạy bé nhận dạng hình học. Bạn có thể mua những bộ đồ chơi gỗ đã được tạo nhiều hình để hỗ trợ hoặc sử dụng giấy các-tông cắt thành hình vuông, tam giác,…rồi tô màu bắt mắt để thu hút sự chú ý của bé.
3.2 Vào bài bằng thực tế sinh động
Sau khi bé nhận biết và viết được các chữ số, đừng vội ép bé ngồi vào bàn, mở sách ra và yêu cầu bé tính toán vào vở. Thực tiễn luôn là ví dụ minh hoạ dễ hiểu mà không gây nhàm chán. Nếu muốn bé làm toán cộng, bạn hãy dùng các viên kẹo, trái cây, bút viết rồi sắp chúng trên bàn, để lần lượt số đồ vật mà bạn muốn lên bàn, dần dần thêm vào rồi yêu cầu bé đếm.
Hoặc khi làm toán trừ, bạn sẽ làm ngược lại, dùng bàn tay che mất đi. Thông qua ví dụ thực tế, các hình ảnh và phép tính cộng trừ sẽ dần đi vào ý thức, giúp bé nhớ lâu và có thể dễ dàng lien tưởng dù không còn cái kẹo, quả táo nào ở trước mắt.
3.3 Dạy bé ngồi vào bàn và tập trung
Sau khi bé lớp 1 đã quen với các phép tính toán qua đồ vật, lúc này bạn có thể dùng giấy viết để dạy bé đặt các phép tính rồi tính. Thời điểm này, quan trọng là bạn sẽ rèn cho bé khả năng tập trung, cách sắp các phép tính, các dấu cộng trừ, lớn bé sao cho thẳng hàng, ngay ngắn và đúng chỗ. Hãy cổ vũ bé bằng các món quà nhỏ như kẹo bánh, tăng dần giờ học tại bàn để bé quen, khi vào lớp bé sẽ dễ tập trung lắng nghe thầy cô hơn.
Đừng quên hướng dẫn bé cách ngồi học đúng tư thế, sẽ giúp bé tránh cong vẹo cột sống, và khi ngồi đúng, bé không bị mỏi nên sẽ chịu ngồi học lâu hơn.
3.3 Linh hoạt cách dạy và địa điểm
Không phải lúc nào học cũng phải ở bàn học, bạn có thể dạy bé ở những nơi như công viên, siêu thị, nhà sách. Bạn có thể yêu cầu bé như: “Con hãy lấy cho mẹ (ba) hai hộp sữa, lấy cho bà một hộp, vậy chúng ta cần tính tiền bao nhiêu hộp sữa?”,…
Ngoài ra, bạn có thể dạy bé học toán lớp 1 bằng cách mua các bộ đồ chơi hỗ trợ hay dùng các trang web và phần mềm trên điện thoại để cùng bé họ toán, chắc chắn con bạn sẽ hào hứng hơn.
Dạy bé lớp 1 học toán bằng cách đếm số đồ chơi giúp bé dễ tiếp thu hơn
Một điều lưu ý cho các bậc phụ huynh, toán lớp 1 đối với chúng ta chỉ là những phép tính đơn giản nhưng đối với bé đó là cả thế giới mới đầy lạ lẫm. Vì thế hãy kiên nhẫn, lắng nghe bé và đồng hành cùng bé qua từng giai đoạn khi bé đã sẵn sàng. Ép buộc, la mắng chỉ là đòn ngược khiến con trẻ sợ hãi và chán nản việc học hơn
3.4 Bạn có biết về phần mềm học toán lớp 1
Hiện tại trên thì trường Việt Nam có rất nhiều phần mềm học toán lớp 1 để cho phụ huynh lựa chọn, có rất nhiều phần mềm miễn phí và có phí, tuy nhiên thì theo kinh nghiệm bạn nên chọn những phần mềm có phí cho trẻ. Vì sao? các phần mềm có phí sẽ được đầu tư bày bản theo đúng giáo trình để chạy cho trẻ một cách hợp lý nhất, để trẻ có thể tiếp thu tốt nhất.
Các phụ huynh có thể tham khảo: Bài Tập Toán Lớp 1 Kì I Kì II – Bài Tập Toán Lớp 1 Cơ Bản Đến Nâng Cao
