Phonics – Toàn Bộ Kiến Thức Và Phương Pháp Học Hiệu Quả

Nhiều phụ huynh thậm chí cả người lớn rất muốn biết về Phonics là gì. Cũng như phương pháp và cách học hiệu quả. Trong bài này sẽ tổng hợp các thông tin về Phonics, khái niệm Phonics là gì? Tài liệu và phương pháp học hiệu quả không chỉ cho bé mà còn cho người lớn.

Lý thuyết về Phonics

 1. Phonics là gì?

Phonics chính là ghép vần. Dạy các con phonics chính là dạy các con ghép vần để đọc các từ tiếng Anh. Khi các con biết các quy tắc cơ bản cuả phonic các con có thể nhìn chữ và giải mã ra cách đọc – tóm lại là cung giống chung ta học ghép vần để đọc trong tiếng Việt thôi ạ.

Dĩ nhiên không phải 100% từ Tiếng Anh đều tuân theo quy luật phonics nhưng khi các con nắm được quy luật phonics thì các con sẽ tự đọc được một cơ số từ khá nhiều rồi.

Ngoài ra việc học phonisc giúp các con phát âm chuẩn hơn, ko bị nuốt âm cuối (vì thói quen đọc từ tiếng Việt ko có âm cuối) và cung giup con tập viết từ sau này.

2. Các âm của tiếng Anh

Cũng giống như tiếng Việt, các chữ cái tiếng Anh có tên chữ cái và âm chữ cái.

– Tên chữ cái: trong tiếng Việt là A, Bê, Xê… Còn trong tiếng Anh là : /ei/, /bi/, /si:/… Trẻ thuộc bài hát ABC’s song là thuộc hết các tên chữ cái.

– Trong tiếng Việt, âm chữ cái là : a, bờ , cờ… và khi đọc thì ta dung những âm này để ghép vần và đọc được từ. Ví du: nờ a na, bờ a ba….

Trong tiếng Anh cung vậy. Có tất cả 46 sounds trong tiếng Anh và được phân loại như sau:

* Nguyên âm: a, e, i, o, u. Được chia làm 2 loại nguyên âm dài và nguyên âm ngắn và phát âm khác nhau như sau:

– Nguyên âm ngắn:
+ Short a: /æ/ Vd: apple
+ Short e: /e/ Vd: elephant
+ Short i: /i/ Vd: igloo
+ Short o: /o/ VD: octopus
+ Short u: /٨/ VD: umbrella, push

– Nguyên âm dài và các nguyên âm đôi:

+ Long a: /ei/
a :acorn
ai : rain, drain
a-e : date, plate
ay : day, play, stay

+ Long e: /i/
e : ear
ee : seed, bleed, street
ea : seat, read

+ Long i: /ai/
i : ice- cream
ie : pie, tie, die
i-e : pipe, line
igh : high, night
y : my, cry

+ Long o : /o/
o : ocean
oa : boat, goat, coat
o-e : bone, close, smoke
ow : snow, slow

+ Long u : /ju:/
u : uniform
ue : Tuesday, due, cue
u-e : cube, tube
ew : few, new

– Các nguyên âm đôi khác:

+ Short oo: cook, book (đọc hơi lai giữa u và ơ một chút)

+ Long oo: moon, spoon (đọc thành u)

+ The “ar” sounds: ar : car

+ The “er” sounds:
er : tiger, teacher
ur : turn, burn
ir : bird, shirt

+ The “or” sounds:
or : fork, port
au : august, pause
aw: law, straw
al: tall, walk

+ The “oi” sounds:
oi: oil, coin
oy: joy, boy

+ The “ou” sounds:
ou: cloud, shout
ow: clown, cow.

* Phu âm:

– Phu âm đơn:

+ B, D, H, P, S, T, V: đọc gần giống tiếng Việt nhưng ko đọc rõ âm “ơ”

+ C: soft C: /sз:/ VD: circus ; hard C: /k/ VD: cat.

+ F: phát âm giống ph tiếng Việt nhưng không đọc phần “ơ”

+ G: phát âm /g/ VD: girl hoặc /dʒ:/ như giraffe.

+ J: /dʒ:/ VD: jump

+ K: /k/ VD: kitten

+ L, N đọc cong lưỡi, phát âm trong họng, lưỡi không rời hàm trên và không đọc thành “lờ”,”nờ” VD: Leg, nose

+ M phát âm lúc hai môi vẫn khép, không đọc thành “mờ”. VD: mouth

+ Qu: /kw/ đọc giống qu trong tiếng Việt. VD: question

+ R: /r/ VD: rabbit

+ W: /w/ đọc giống “guà” VD: water

+ X: /ks/ VD: box

+ Y: /јə/ giống như trong từ “yes”.

+ Z: /z/ VD: zebra.
(Nói chung các mẹ mua cái đĩa ABC cuả bộ đĩa Brainy Baby là có hết các sounds. Sau đó chỉ việc học cung con thôi.)

– Phu âm kép: gồm 2 loại diagraph và blend.

+ Digraph: 2 phu âm đứng cạnh nhau và tạo thành 1 âm (giống như chữ ch, th… trong tiếng Việt). Digraph sounds gồm có:

– Voiced Th: /ð/ : the, this

– Unvoiced th: /θ/ thin, thick

– Sh: /∫/ VD: ship

– Ch:/t∫/ VD: chicken

– Wh: /w/ VD: what

– Ph: VD: alphabet

+ Blend sounds:

– Initial blend sounds: bl cl fl gl pl sl br cr dr fr gr pr tr st sc sm sn tw shr thr scr spr str

– Ending blend sounds: lb, ld, lf, lk, lm, ln, lp, lt, ct, ft, nt, pt, xt, mp, n

3. Bắt đầu dạy phonics như thế nào?

Bước 1: Dạy âm cuả các chữ cái – tạm gọi là các sounds.

Các bố/mẹ có thể tham khảo một số trang web sau đây để học cách phát âm các sounds cua TA:

Starfall.com

abcfastphonics.com

Theo Jolly Phonics handbook nên dạy trẻ các sounds theo từng nhóm và thứ tự như sau:

1. s, a, t, l, p, n

2. c, k, e, h, r, m, d

3. g, o, u, l, f, b,

4. ai, j, oa, ie, ee, or

5. z, w, ng, v, short oo, long oo

6. y, x, ch, sh, voiced th, unvoiced th

7. qu, ou, oi, ue, er, ar

Bé (3t) nên học 26 sounds cuả bảng chữ cái. Các sounds khác có lẽ đợi lớn hơn chut nữa mới dạy tiếp – để c đỡ rối.

Ngoài các trang webtrên, bố/mẹ có thể sử dung các bộ đĩa để giup con học các sounds như: đĩa ABC cua bộ Brainy Baby, đĩa Leapfrog Letter Factory DVD hoặc đĩa Jolly phonics.

Nếu con còn bé, theo mình nên dạy con các âm chữ cái trước, đến khi con thành thạo và lớn hơn 1 chut thì giới thiệu tên chữ cái sau – để con đỡ nhầm lẫn. Tức là: cho con học thành thạo các sounds cuả 26 letters trước, còn bài hát ABC’s song để học sau.

Bởi vì nếu con thuộc bài hát ABC trước, khi nhìn đến các từ, con sẽ đọc tên từng chữ cái một chứ ko đọc các sound và như vậy sẽ ko ghép vần được.

Ví du: từ “cat” –> con sẽ đọc là /si/ /ei/ /ti/ và sẽ ko ghép được thành chữ /cat/

Vậy nên nếu bố mẹ định dạy con học đọc theo phương pháp phonics thì nên giới thiệu các sounds trước để con thành thạo, còn tên các chữ cái để sau.

Ngoài ra có một ứng dụng học tiếng Anh phonics siêu hiệu quả cho bé đó là Monkey Junior, Phụ huynh cùng tham khảo trong đường dẫn học Phonics cùng Monkey nha

Bước 2: Dạy trẻ ghép vần các âm

Thực ra khi đã thuộc hết các sounds thì cứ nhìn chữ mà đọc sẽ ra âm cuả từ. Tuy nhiên, đối với các con bé thì chưa làm được như vậy – nên thường dạy chung bắt đầu bằng ghép vần 3 letters word như các family words : AT, AN, AP, EN, ET, EG, IG, IP, IT,IN, OG, OT, OP, UB, UP, UN, UG…

Mình xin chia sẻ cách mình dạy con ghép vần. Có thể các bé lớn sẽ có cách khác phu hơp hơn. Mong các bố mẹ khác chia sẻ thêm.

Thứ tự các vần và các từ family words mình thao khảo theo blog cua bạn Tamadrin: Tamadrin’s blog

1. Làm các bộ thẻ an (an, can, ban, van, ran..), at (at, cat, bat, fat….)….

2. Trước tiên dạy trẻ đọc thẻ “at”: lấy tay che chữ t trên thẻ và yêu cầu con đọc âm: /a/, sau đó che chữ a và yêu cầu con đọc âm /t/.

3. Khi con đã thành thạo, thì bỏ tay ra và yêu cầu con đọc 2 âm liền nhau: /a/ /t/, đọc nhanh hơn 1 chut sẽ thành âm /at/.

4. Tóm lại, khi con nhìn được thẻ “at” và đọc là âm: /at/ thì là thành công.

5. Sau đó sẽ dạy con lần lượt ghép các phu âm vào phía trước: b-at =bat; c-at = cat….

6. Mẹ đánh vần miệng và dạy con ghép các phu âm vào phía trước. Dần dần con sẽ nắm được quy luật và tự ghép vần được.

7. Tương tự với các family words khác. (Bố mẹ nào ko tự tin thì có thể tham khảo các trang web hoặc các từ điển về cách phát âm)

8. Cần lưu ý: khi dạy trẻ từ nào thì cần phải giup trẻ hiểu nghĩa từ đó – tránh việc đọc vẹt mà ko hiểu. Ví du học từ cat thì phải chỉ cho trẻ con mèo, học từ bat thì phải cho trẻ xem cái gậy bóng chày… Tóm lại là phải để trẻ hiểu nghĩa cuả từ đó (xin nhấn mạnh là hiểu bằng khái niệm chứ ko phải là dịch sang nghĩa tiếng Việt)

Sau khi trẻ nắm được cách đọc và đọc được các 3 letters words thì sẽ dạy đến các blend sounds.

Còn nữa, khi con bắt đầu hiểu quy tắc ghép vần thì có thể cho con đọc sách – để con làm quen với các từ Sight words (các từ ko tuân theo quy luật phonics) và để con đỡ nhàm chán (nếu suốt ngày chỉ học card và card). Hiện bé nhà mình đang đọc bộ Ladybird Keywords.

Sau khi học Phonics, trẻ có thể tự đọc được những câu chuyện đơn giản. Nếu tiếp tục học thêm, trẻ có thể có khả năng đọc phát âm chính xác bất kỳ từ nào cho dù trẻ có hiểu nghĩa từ đó hay không.

Học Phonics là một phần cực kỳ quan trọng trong quá trình học tiếng Anh bởi vì nó cung cấp một nền tảng cơ bản giúp trẻ có thể tự đọc, tự phát âm chính xác mà không bị phụ thuộc vào cách phát âm của thầy cô giáo. Đó là lý do tại sao chúng ta bắt đầu lớp 1 ở Việt Nam bằng việc học đánh vần.

Tiếng Anh theo phương pháp Phonics nên được học ngay từ khi còn nhỏ, tốt nhất là trước khi học tiếng Anh tại trường; bởi vì một khi trẻ đã được dạy tiếng Anh theo phương pháp truyền thống thì sẽ mất rất nhiều thời gian và công sức để nắm được các quy tắc của Phonics do sự đối nghịch về nguyên tắc của 2 phương pháp

>>> Xem thêm: 5 Phần Mềm Học Tiếng Anh Cho Bé Cực Hút Người Dùng

Lộ trình học Phonics với Oxford Phonics

Lý do chọn Oxford phonics vì:

– Chương trình rất hệ thống và xuyên suốt, lộ trình rất bài bản
– Có video và audio kèm theo
– Có textbook để con làm bài tập rất dễ (mua Tộp shop hoặc sách xịn ở Fahasa)
– Trong text book có cả ôn luyện âm tiết và tracing giúp con luyện viết.
– Cuối mỗi cuốn sách là bộ card để ôn luyện, mình có thể cắt ra dùng rất tiện. Có thể mua sẵn nếu cần (fb Hà Nguyễn)

Link toàn bộ file Oxford Phonics 1-5: https://drive.google.com/drive/folders/0ByriZduIhNFbRVBUNUpuSFg1X2s

I. Độ tuổi học phonics

Thường thì độ tuổi bắt đầu học phonics là 4 tuổi (có thể khác nhau, nhưng quan trọng nhất là bố mẹ quan sát độ nhạy cảm với chữ của con. Tại thời điểm bố mẹ thấy con rất quan tâm đến các chữ, hứng thú với việc đọc, là bố mẹ có thể bắt đầu). Nhưng thông thường, các bạn nhỏ 4-6 tuổi có độ nhạy cảm đặc biệt với đọc và viết chữ, nên bắt đầu bằng độ tuổi này rất phù hợp

II. Cách học phonics cho bé

1. Cho con xem trước video (có thể bỏ qua)

2. Phụ huynh copy sẵn audio trong điện thoại, mở cho con làm bài tập trong sách (Lưu ý: Số thứ tự của file track trong folder video tương ứng với disc trong sách – thứ tự chính xác nên rất dễ tìm ạ) [Phụ huynh nên mở file cho các bạn nghe và nói theo, chứ tuyệt đối không nên tự phát âm nếu âm của mình chưa chính xác ạ)

Cách 1: Phụ huynh ngồi cạnh con để làm cùng

Cách 2: Giao bài cho con tự làm, quy định thời gian rồi phụ huynh kiểm tra và sửa sau.

=> Em khuyến nghị các phụ huynh nên cho con làm theo cách này, để tập dần cho con thói quen tự làm bài tập một mình => chuẩn bị nền tảng tự học sau này và thói quen tiền lớp 1.

Bước 1: Phụ huynh hướng dẫn cho con nghe:
– VD: Page 20 => chỉ vào sách để con biết p xem trang nào
Track 30 => Chỉ vào chỗ có track 30 trong sách và tương ứng trên điện thoại của mẹ, để con hiểu cần nghe bài nào, hướng dẫn con ấn nút chuyển bài ntn.
(Hoặc mẹ có thể copy sẵn các bài cần làm trong usb để mở bằng loa usb cũng được).

Bước 2: Giao cho con tự ngồi làm bài tập. Bạn nào chưa quen có thể bắt đầu bằng 1-2 trang, ngồi 5-10p => mẹ đi làm việc riêng của mẹ.
Sau khi mẹ quay lại, con cần hoàn thành bài tập được giao, mẹ khen thưởng khuyến khích con, và cùng con kiểm tra lại bài tập đã làm.

3. Đọc các truyện phonics tương ứng, có thể xem thêm một số phần mềm/ chương trình bổ trợ.

4. Chơi các trò chơi tổng hợp để ôn luyện phonics

– 365 phonic games: https://drive.google.com/open?id=0B1BtUw7IarHgR2ZEVXF1emg1OEE

– Tổng hợp các worksheet ôn phonics: https://drive.google.com/folderview?id=0B6wZoLqkTHxAfkhFLW5BaGMzMHlhS0lzcE1yQVp3WFVVbExQc2lQNXF3M2g1ekdPeGFtd1U&usp=sharing

Trên đây là một số gợi ý của mình, chúc các con luôn có niềm say mê trong học tập, và luôn học một cách chủ động nhất.

III. Lộ trình và tài liệu học theo từng cuốn

1. Oxford phonics 1: Alphabet

Cuốn 1 học về các sound trong alphabet, nên hầu như chỉ cần con nghe nhiều bài hát trong link dưới, và học trong sách là đủ.

Link file video/ audio/ book: https://drive.google.com/open?id=0ByriZduIhNFbX1pMWHJfS0FPaTg

Video bài hát bổ trợ: https://www.youtube.com/watch?v=BELlZKpi1Zs

2. Oxford phonics 2: Short vowel

Link file video/ audio/ book: https://drive.google.com/open?id=0ByriZduIhNFbbnVlWXUxN0kwZFU

Video little fox: https://www.youtube.com/watch?v=HjJ4BTm8fdE&list=PLTYeDakuqA3-sPU2FP17Mt3_uvoMvoQYq

Sách truyện: Biscuit Phonics A (fb Hồ Vĩnh Thu và Trần Khánh Thành có bán)
Sách Decodables trong Razkid
Sách Decodable Scott Foresman: https://drive.google.com/open?id=0B1BtUw7IarHgTXdtUm9fZkNQcUk
Một số cuốn trong Usborn phonics readers: https://drive.google.com/folderview?id=0B43N3L72bpopbGt3QnJ2UjE3RmM&usp=sharing
Một số cuốn trong Oxford Stories: https://drive.google.com/drive/folders/0B2olOE4SGRrdd3liNXI0SWF1YnM

Trò chơi: Chơi một số trò chơi ôn luyện Short Vowel như: ghép từ bằng cốc giấy, chơi với thẻ, ghép từ bằng nắp chai, tạo sổ học phonics có 3 sounds…

Các printables đều có trong này

https://drive.google.com/folderview?id=0B6wZoLqkTHxAfkhFLW5BaGMzMHlhS0lzcE1yQVp3WFVVbExQc2lQNXF3M2g1ekdPeGFtd1U&usp=sharing

3. Oxford phonics 3: Long vowel

Link file video/ audio/ book: https://drive.google.com/open?id=0ByriZduIhNFbdGptaEY1ZENrcHc

Sách truyện: Biscuit Phonics B

Sách Decodables trong Razkid

Một số cuốn trong Usborn phonics readers: https://drive.google.com/folderview?id=0B43N3L72bpopbGt3QnJ2UjE3RmM&usp=sharing

Một số cuốn trong Oxford Stories: https://drive.google.com/drive/folders/0B2olOE4SGRrdd3liNXI0SWF1YnM

Trò chơi: Tương tự như các trò chơi trong Phonics 2

4. Oxford Phonics 4: Consonant Blends

Link file video/ audio/ book: https://drive.google.com/open?id=0ByriZduIhNFba2hudV9EdzdfY00

Sách truyện: Một số cuốn trong Usborn phonics readers: https://drive.google.com/folderview?id=0B43N3L72bpopbGt3QnJ2UjE3RmM&usp=sharing

Một số cuốn trong sound like reading: https://drive.google.com/open?id=0ByPT23ljuvknWk1wd291Umg2dzg

Một số cuốn trong Oxford Stories: https://drive.google.com/drive/folders/0B2olOE4SGRrdd3liNXI0SWF1YnM

Bộ sách Dr.Seuss

Trò chơi: Tương tự như các trò chơi trong Phonics 2

5. Oxford Phonics 5: Letter Combination
Link file video/ audio/ book : https://drive.google.com/open?id=0ByriZduIhNFbdElwNVRhUkJEM3c

Sách truyện: Một số cuốn trong sound like reading: https://drive.google.com/open?id=0ByPT23ljuvknWk1wd291Umg2dzg

Một số cuốn trong Oxford Stories: https://drive.google.com/drive/folders/0B2olOE4SGRrdd3liNXI0SWF1YnM

Bộ sách Dr.Seuss

Ngoài ra có một ứng dụng học tiếng Anh phonics siêu hiệu quả cho bé đó là Monkey Junior, Phụ huynh cùng tham khảo trong đường dẫn học Phonics cùng Monkey nha

— Nguồn- Chị Ngân JP—

4.6/5 - (10 votes)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *