Từ khi còn rất nhỏ, trẻ đã bắt đầu khám phá bản thân chúng bằng cách sờ, chạm cơ thể mình, bao gồm cả bộ phận sinh dục. Khi trẻ càng lớn, chúng cần được hướng dẫn để học hỏi về bộ phận cơ thể và chức năng của các bộ phận đó. Trẻ có thể có một số hành vi giới tính rất bình thường, là sự TÒ MÒ VÔ HẠI, bố mẹ không nên quá lo lắng khi thấy bé có vẻ thích tìm hiểu về giới tính, đơn giản bé chỉ đang khám phá cơ thể mình và người khác, vì sao lại khác biệt. Nhưng nếu trẻ nhìn thấy những hành vi tình dục của người lớn, chúng có thể tò mò, bắt chước. Những hành vi giới tính, tình dục có thể khiến bé cảm thấy thích thú nên sẽ càng ngày càng bắt chước nhiều và có những hiểu lầm về hành vi giới tính, tình dục. Vì thế, bố mẹ nên lưu ý đến những hành vi không bình thường, cảnh báo của trẻ để chú ý đến trẻ hơn, có những biện pháp giáo dục, định hướng về giới tính đúng đắn cho trẻ.
Các Nội Dung Chính
Dưới đây là một số thông tin và mẹo để giúp cha mẹ hiểu về sự khác nhau giữa những hành vi giới tính bình thường và những hành vi có thể là dấu hiệu của một vấn đề nào đó.
- Giáo Dục Giới Tính Cho Học Sinh THCS – Những Điểm Quan Trọng Nhất
- Giáo Dục Giới Tính Cho Học Sinh THPT – Những Thông Tin Phải Biết
1. Các hành vi giới tính của trẻ từ 2-6 Tuổi

Dưới đây là cách hành vi giới tính do Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kì phân loại:
1.1 Các hành vi bình thưởng, thường gặp
- Chạm, sờ bộ phận sinh dục ở nơi công cộng, riêng tư
- Xem, sờ bộ phận tình dục của bạn bè, anh chị em.
- Cho bạn bè xem bộ phận tình dục của mình.
- Đứng, ngồi sát gần bạn khác.
- Thích, muốn xem người lớn, bạn bè khỏa thân, cởi trần.
- Những hành vi giới tính thoáng qua, dễ dàng chuyển hướng
1.2 Những hành vi ít xuất hiện thường xuyên ở trẻ bình thường
Nên xem xét, đánh giá lại các yếu tố trong môi trường sống dẫn đến các hành vi này của trẻ
- Cọ xát người vào người khác
- Cố ấn lưỡi vào môi người khác khi hôn
- Chạm vào bộ phận sinh dục của bạn bè, người lớn
- Có những hành vi có vẻ như bắt chước hành vi tình dục
- Những hành vi giới tính thường xuyên gây phiền hà cho người khác
- Hành vi kiên quyết và bỏ qua sự chuyển hướng của bố mẹ
1.3 Những hành vi ít gặp ở trẻ bình thường
Nên xem xét, đánh giá các yếu tố trong môi trường sống, hoàn cảnh gia đình như bạo lực, lạm dụng, bỏ bê… ảnh hưởng đến trẻ.
- Hỏi bạn bè/ người lớn để liên hệ với những hành vi tình dục cụ thể
- Cho vật gì đó vào bộ phận sinh dục của mình
- Bắt chước quan hệ tình dục một cách rõ ràng
- Chạm vào bộ phận sinh dục của động vật
- Hành vi giới tính thường xuyên gây khó chịu cho người khác
- Hành vi rất kiên quyết mặc dù bố mẹ cố chuyển hướng
1.4 Những hành vi hiếm gặp ở trẻ bình thường
Nên xem xét lại các yếu tố ảnh hưởng đến trẻ và can thiệp, báo cáo
Bất kì hành vi giới tính nào mà một trẻ tham gia lớn hơn những trẻ khác 4 tuổi hoặc hơn
- Những hành vi giới tính thể hiện hàng ngày
- Những hành vi giới tính dẫn đến hệ quả là mệt mỏi hoặc đau đớn về thể xác
- Những hành vi giới tính có liên hệ với những hành vi hiếu chiến
- Những hành vi giới tính có liên quan đến ép buộc
- Những hành vi kiên quyết và trẻ có thể tức giận nếu bị làm phiền, chuyển hướng
2. Xử lý thế nào với với những hành vi giới tính của trẻ trên quan điểm giáo dục giới tính cho trẻ một cách đúng đắn
2.1 Xử lý thế nào với hành vi giới tính bình thường
Khi trẻ có những hành động giới tính bình thường, cố gắng điều chỉnh sự chú ý của trẻ đến những hành động hợp lí hơn bằng cách nói những câu như. “Người lớn chỉ làm việc đó ở chỗ riêng tư, kín đáo và con cũng nên như thế”. Hãy kiên nhẫn nhắc nhở trẻ rằng nên tôn trọng người khác và không được chạm bộ phận riêng tư của bất kì ai. Tương tự, hãy nhắc nhở trẻ nói với bạn hoặc người lớn đáng tin cậy khác về việc bất kì ai chạm vào bộ phận riêng tư của trẻ.
Bạn cũng nên bắt đầu giáo dục trẻ về giới tính bằng cách gọi tên đúng các bộ phận sinh dục: dương vật, âm hộ, ngực, núm vú…. Giải thích cho bé sự khác biệt giữa bộ phận sinh dục của nam và nữ: con trai sẽ có dương vật, con gái có âm hộ.
Giải thích cho bé về đụng chạm tốt, đụng chạm xấu và cách để phòng vệ khi có đụng chạm xấu: hét thật to, chạy đi và về kể với bố mẹ.
2.2 Xử lý thế nào với hành vi giới tính nguy hiểm
Cha mẹ nên lưu ý khi trẻ có những hành vi giới tính xuất hiện nhiều hơn là sự tò mò vô hại. Những hành vi giới tính này có thể tiềm ẩn nguy cơ về an toàn cho trẻ và những trẻ khác, có thể là dấu hiệu của việc trẻ đã bị lạm dụng tình dục, lạm dụng cơ thể hoặc sẽ dẫn đến các hành động tình dục. Những hành vi này bao gồm:
- Xảy ra thường xuyên và không thể chuyển hướng trẻ sang hàng động khác được
- Hành vi đó gây ra sự khó chịu hoặc đau đớn, bị thương cho trẻ và người khác
- Hành vi đó có xu hướng liên quan đến bạo lực
- Hành vi đó có dấu hiệu bắt ép hoặc cưỡng bức người khác
- Mô phỏng các hành vi tình dục của người lớn
Khi bố mẹ thấy những hành vi này ở trẻ, hãy quan tâm đến trẻ hơn, nói chuyện với trẻ để tìm hiểu nguyên nhân ở vấn đề và cách xử lí. Những hành vi này ở trẻ thường là hậu quả của việc lạm dụng tình dục hoặc chứng kiến, nhìn thấy những hành vi tình dục của người khác (trên ti vi, sách báo, hoặc tận mắt nhìn thấy bố mẹ, người quen…) Bố mẹ nên tập trung đến việc tìm ra nguyên nhân và xử lí vì mọi chuyện không phải lỗi của trẻ, lỗi là ở người lớn.
3. Tám cách giáo dục giới tính cho trẻ nhỏ phụ huynh cần biết
Trên là những biểu hiện của giới tính cho trẻ. Để tránh tình trạng nước đến chân mới nhảy dưới đây là những cách giáo dục giới tính cho trẻ quan trọng mà phụ huynh nên biết
3.1. Hãy nói với con về giáo dục giới tính càng sớm càng tốt nhưng không được vội vã
Vấn đề tình dục sẽ ảnh hưởng đến hạnh phúc của con khi chúng trưởng thành. Vì vậy, hãy nói với con các vấn đề liên quan về giáo dục giới tính càng sớm càng tốt song không được vội vã. Nếu con chưa sẵn sàng tiếp nhận khái niệm này bạn nên dừng lại, tránh trường hợp lợi bất cập hại.
Việc giáo dục giới tính cho con cần phải rõ ràng, cụ thể không tránh né. Ví dụ, khi lần đầu tiên con hỏi về việc mẹ sinh con ra như thế nào, bạn không nên tránh né câu hỏi này hoặc trả lời rằng con sinh ra từ nách, từ lỗ rốn… Bạn có thể cho con xem phim khoa học về hành trình của một chú “nòng nọc” đi tìm trứng. Sau đó là sự hình thành của một em bé trong bụng mẹ, tiếp đến là em bé sinh ra đời và lớn lên. Dần dần những cuộc trò chuyện về chủ đề giáo dục giới tính giữa bạn và con sẽ trở nên dễ dàng và cởi mở hơn.
Đừng phó mặc việc giáo dục giới tính cho nhà trường. Bởi hiện nay, việc giáo dục giới tính cho trẻ nhỏ trong nhà trường còn rất hạn chế. Do đó, nếu không được học về giáo dục giới tính, con sẽ tự tìm hiểu và làm theo những nguồn không tin không chính xác.
3.2. Cách giáo dục giới tính cho trẻ qua sách báo, internet
Tùy thuộc vào độ tuổi của con, bạn có thể tìm những trang mạng hay, sách báo có nội dung thông tin phù hợp cho con đọc. Việc đọc những nguồn thông tin hay, xem những chương trình giáo dục giới tính không chỉ giúp các cuộc trò chuyện của bạn và con trở nên thú vị mà còn là cách giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn, không ngượng ngùng khi trao đổi.
Bạn có thể cung cấp các tài liệu giáo dục giới tính cho con tìm hiểu rồi cùng con trao đổi về những gì trẻ còn khúc mắc hay bận tâm.
3.3. Cho con biết giá trị tình dục trong cuộc sống
Nhiều người không thể trả lời được câu hỏi về giá trị của tình dục trong cuộc sống vì họ không được dạy những điều như thế. Sinh ra trong gia đình nề nếp, bạn có thể được dạy về ý thức trách nhiệm, đạo đức làm việc nhưng không ai dạy bạn các kiến thức về giới tính, trong khi những kiến thức ấy rất cần thiết cho cuộc sống sau này của bạn. Do đó, bạn đừng đi theo lối mòn của bố mẹ, hãy nói chuyện thật cởi mở với con về những gì liên quan đến giới tính và tình dục.
Trong những cuộc trò chuyện cùng con, bạn không muốn nói đế chủ đề về giáo dục giới tính vì nghĩ rằng điều đó không cần thiết. Thế nhưng, việc giáo dục giới tính cho trẻ tại nhà là rất quan trọng vì hiện nay hầu hết các trường học còn rất yếu kém trong việc giáo dục giới tính cho học sinh. Giáo viên có thể dạy trẻ cơ quan sinh dục nam và nữ gồm những bộ phận nào, nhưng lại không đi sâu hơn vào việc giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản, cách tránh khỏi nguy cơ bị lạm dụng, tình dục an toàn… Đây là một thực tế rất đáng ngại ở nước ta. Trẻ được học rất nhiều song lại thiếu những kiến thức cần thiết về giới tính, sức khỏe sinh sản cùng các kỹ năng như giao tiếp, sinh tồn…
3.4. Bình thường hóa những cuộc trò chuyện về giới tính
Nếu bạn không giáo dục giới tính sớm cho con, điều này sẽ ít nhiều để lại ảnh hưởng khi trẻ lớn lên. Ngày nay, chuyện giáo dục giới tính có thể được bàn luận một cách cởi mở ở những nơi công cộng như: trung tâm đào tạo kỹ năng, gia đình, cơ quan và ngay cả trên truyền hình. Giáo dục giới tính là cần thiết để trang bị cho con kiến thức để tránh bị xâm hại, sức khỏe sinh sản, có đời sống tình dục an toàn khi lớn lên. Bạn không nên ngại ngùng khi trao đổi với con về chủ đề này. Bạn hãy tìm kiếm các tài liệu về giáo dục trên mạng cho con đọc và trao đổi với con.
3.5. Không nói về khiêu dâm quá sớm trong việc giáo dục giới tính cho trẻ
Trong thời đại công nghệ hiện nay, nhiều trẻ nhỏ đã sớm tiếp xúc với các thiết bị thông minh như máy tính bảng, điện thoại. Vì vậy, trẻ cũng dễ dàng tiếp cận với phim ảnh không lành mạnh qua các trang web trên mạng. Đôi khi trẻ đang chơi game trên thiết bị thông minh, những quảng cáo khiêu dâm xuất hiện. Nếu bạn không kiểm soát tốt, trẻ tò mò sẽ nhấn vào xem ngay.
Độ tuổi trung bình mà trẻ có thể tiếp xúc với những sản phẩm khiêu dâm là 8 tuổi. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy hiện độ tuổi này đã giảm còn 6 tuổi. Bạn không nên nói với con về hành vi khiêu dâm quá sớm. Thực tế, việc xem phim sex có ảnh hưởng đến sức khỏe rất lớn. Do đó, khi trò chuyện với con, bạn có thể nói tránh đi là: “Chương trình tivi hay phim, tranh ảnh khiêu dâm chỉ mang tính giải trí. Nó không có thật”.
3.6. Nói về sự tin tưởng
Mục đích của giáo dục giới tính cho trẻ nhằm giúp con nhận thức đúng đắn hơn về tình dục theo kiểu “vẽ đường cho hươu chạy… đúng”, đồng thời trang bị cho con các kiến thức nhằm tránh khỏi nguy cơ bị xâm hại, lạm dụng. Bạn nên cho con biết sự tin tưởng là yếu tố quan trọng trong việc xây dựng một mối quan hệ hạnh phúc, tốt đẹp chứ không phải là tình dục. Tình dục chỉ nên diễn ra khi con trưởng thành, xây dựng được lòng tin với người kia và muốn chia sẻ với người ấy. Tuy nhiên, trong thực tế nhiều người lại chọn tình dục, vì nó là một cách thể hiện sự tin tưởng và hài lòng lẫn nhau. Do đó, việc trẻ có kiến thức về tình dục an toàn thông qua giáo dục giới tính tại nhà là rất hữu ích.
3.7. Nhận thức tiêu chuẩn bản thân
Dù bạn có thận trọng trong việc giáo dục giới tính cho con nhưng cũng khó tránh “chuyện ấy” có thể xảy ra khi con chưa đến tuổi trưởng thành vì đó là bản năng và nhu cầu của mỗi người. Bạn hãy dạy con gái biết ý thức về bản thân, vạch ra tiêu chuẩn và giới hạn cho các mối quan hệ, không chiều theo những gì bạn trai muốn. Nếu có con trai, bạn nên dạy con biết tôn trọng người khác và có ý thức quan hệ tình dục an toàn, lành mạnh.
3.8. Hướng dẫn sử dụng bao cao su là cách để giáo dục giới tính cho trẻ
Bao cao su sẽ giúp ích trong hoạt động tình dục. Nếu con bạn đang ở tuổi dậy thì, hãy dạy con cách sử dụng “áo mưa” với trái chuối. Việc sử dụng bao cao su giúp quan hệ tình dục trở nên an toàn hơn, tránh lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục và mang thai ngoài ý muốn.
Đồng thời, bạn có thể nói cho con biết về những hệ lụy khi mang thai tuổi vị thành niên. Với bé gái, cơ thể chưa đủ trưởng thành nên chưa sẵn sàng cho việc mang thai. Nếu lỡ có thai, đứa bé sẽ gặp nhiều rủi ro bệnh tật. Bên cạnh đó, con có thể sẽ không được đến trường cùng các bạn mà phải ở nhà chăm lo cho con của mình. Ngoài ra, do còn đi học, con chưa có đủ điều kiện kinh tế để có thể nuôi con. Việc nuôi con nhỏ không đơn giản, mà rất tốn kém, con phải mua sữa, tã, quần áo, đồ chơi…
Ngoài ra, khi giáo dục giới tính cho con, bạn không nên bỏ qua những lưu ý sau:
– Tập cho trẻ ngủ riêng. Việc ngủ riêng sẽ giúp trẻ tránh chứng kiến những cảnh nhạy cảm của cha mẹ.
– Cho trẻ mặc quần lót ngay khi trẻ đi học mẫu giáo và dạy trẻ về khái niệm “vùng đồ lót. Hãy dạy bé rằng chỉ có bác sĩ mới có thể đụng vào vùng này khi khám bệnh cho bé và phải có sự chứng kiến của cha mẹ, ông bà.
– Dạy trẻ cách tự tắm rửa, vệ sinh vùng kín đúng cách. Bé gái nên lau rửa sạch sẽ mỗi khi đi vệ sinh, lau theo nguyên tắc từ trước ra sau nhằm tránh nhiễm khuẩn.
– Do hiện nay các bé dậy thì khá sớm, bạn nên nói với con những vấn đề liên quan đến tuổi dậy thì ngay khi con mới chỉ 8 – 9 tuổi. Việc này nhằm tránh trường hợp trẻ hoang mang, thậm chí là khủng hoảng tinh thần khi các dấu hiệu dậy thì xuất hiện. Nếu có con gái, bạn nên dạy con cách sử dụng băng vệ sinh, ăn mặc ý tứ, quá trình thụ thai, mang thai, cách phòng tránh thai và cách tránh bị xâm hại.
– Nếu con có những câu hỏi liên quan đến giới tính, tình dục hãy trả lời con một cách rõ ràng nhất. Nếu chưa thể trả lời ngay, hãy hẹn con vào một thời điểm cụ thể.
– Hãy trở thành một người bạn tin cậy của con để con không ngần ngại khi nói với bạn những vấn đề mà trẻ quan tâm hay gặp phải.
>>> Phụ huynh có thể tham khảo thêm bộ bí kíp giáo dục giới tính cho trẻ tại đây