Bàn Tính Abacus Là Gì? Sự Khác Nhau Giữa Abacus và Soroban

Toán soroban và chiếc bàn tính soroban đang rất phổ biến trong việc dạy trẻ học tư duy cũng như là một công cụ tính toán với không ít người. Tuy nhiên nhiều phụ huynh thầy cô vẫn chưa phân biệt được sự khác nhau giữa soroban và abacus. Trong bài viết này chúng tôi sẽ so sánh hai chiếc bàn tính này.

Nguồn gốc bàn tính Abacus

Bàn tính Abacus là tên gọi chung cho tất cả các loại bàn tính (Bao gồm cả bàn tính Soroban) với cấu trúc gồm có các hạt và các thanh. Chúng thường được chia thành các hạt ở trên và hạt ở dưới (Hạt trời và hạt đất)

Bàn tính Abacus đã được một số quốc gia sử dụng từ khoảng hơn 5000 năm về trước. Chữ Abacus có nguồn gốc từ một chữ của người Hy Lạp là Abacon— Abacus có nghĩa là bàn, Máy tính bảng, hoặc một bề mặt phẳng. Người La Mã và Hy Lạp được cho là sử dụng các loại Bàn tính sớm hơn cả.

Tuy nhiên, các nhà sử học cho biết rằng những người Trung Quốc đã giới thiệu những thứ này vào khoảng năm 500 trước Công nguyên. Sau đó một vài quốc gia như Malaysia, Hàn Quốc, Đài Loan và Nhật Bản đã bắt đầu thu nhận và sáng tạo chúng để tạo ra nhiều kiểu dáng và kích cỡ khác nhau. Nhưng các nước này giữ nguyên cấu trúc cơ bản là que và hạt.

Các loại bàn tính Abacus khác nhau 

Chiếc bàn tính Abacus cổ xưa nhất

Qua thời gian thế giới có rất nhiều loại bàn tính Abacus xuất hiện. Tuy nhiên loại bàn tính La Mã cổ đại có lẽ là loại bàn tính Abacus cổ xưa nhất. Chúng chứa các rãnh dài và các rãnh ngắn. Trong các rãnh trên có một hạt và trong các rãnh dưới có 4 hạt.

Bàn tính gảy Suanpan của Trung Quốc

Sau bàn tính La Mã thì bàn tính Suanpan của Trung Quốc được phát triển. Chúng thường được làm bằng gỗ cứng có chiều dài khoảng 20cm. Nó có 2 hạt ở tầng trên và 5 hạt ở tầng dưới. Được biết đến với nhiều cái tên khác nhau như là Suanpan. Loại bàn tính này được thiết kế để thực hiện các phép tính với độ chính xác cao.

Bạn có thể mua bàn tính Suanpan này tại đây: Bàn Tính Gảy Trung Quốc SuanPan

Bàn tính Schoty của Đông Á

Đây là một chiếc bàn tính phổ biến ở Nga trong nhiều thế kỷ. Trong khi các biến thể khác có cấu hình ngang, Schotys có cấu hình dọc. Mô hình này được sử dụng thưa thớt dần.

Bàn tính Việt Nam

Bàn tính Việt Nam ngày xưa là một trong những loại đặc biệt nhất của bàn tính Abacus đặc biệt nhất vì nó có 5 hạt ở trên và 5 hạt ở dưới. Tuy nhiên nó đã mất dần theo thời gian.

Bàn tính Soroban

Bàn tính Soroban là biến thể đơn giản và phổ biến nhất của bàn tính Abacus và nó có nguồn gốc từ Nhật Bản. Bàn tính Soroban thường có có thiết kế 1:5  nghĩa là có 1 hạt ở trên và 5 hạt ở dưới. Với nhiều chất liệu khác nhau như bàn tính Soroban bằng gỗ, bàn tính Soroban bằng nhựa…

Loại bàn tính Soroban mới nhất do Lee Kai Chen tạo ra vào năm 1950 bằng sự kết hợp của bàn tính Soroban và bàn tính Suanpan.

Tìm hiểu thêm về loại bàn tính Abacus mang tên Soroban

Bàn tính Suanpan được sử dụng trong nhiều thế kỷ ở Trung Quốc. Sau đó nó đã được đưa đến Nhật Bản vào thế kỷ 16. Người Nhật đã tiến hành một số thay đổi trên bàn tính Suanpan để cho phù hợp với đất nước sở tại như việc chỉ có 1 hạt trên cùng và 4 hạt dưới cùng – ít hơn một hạt so với bàn tính Trung Quốc, do đó, việc tính toán trở nên mượt mà và dễ dàng hơn.

Nhìn vào bố cục của Sorobon, hạt phía trên có giá trị là 5, và mỗi hạt phía dưới có giá trị là một. Một dấu chấm được đánh dấu trên mỗi hàng thứ ba cho biết một số nguyên đã hoàn thành; Chúng có nhiều kích thước từ 7 đến 31 cột

Sau đó nhiều thương nhân Nhật Bản bắt đầu sử dụng chúng. Các nhà toán học như Seki Kiwa thực hiện các nghiên cứu sâu rộng về nó để cải thiện. Việc sử dụng loại bàn tính toán này rất phổ biến trong các trường học Nhật Bản ngày nay đi cùng với nó là F trong việc phát triển tư duy.

Sự khác nhau giữa bàn tính Soroban và bàn tính Abacus

Dưới đây là so sánh sự khác nhau giữa bàn tính Soroban và bàn tính Abacus

Bàn tính Abacus	Bàn tính Soroban
Bàn tính Abacus là bất kỳ loại công cụ tính toán thiết kế gồm hạt và que (cột) và được thực hiện tính toán bằng ngón tay	Bàn tính Soroban là nhánh nhỏ của Abacus được người Nhật Cải Tiến
Đa dạng số lượng và hạt. Mỗi loại lại có một số lượng hạt và cột nhất định. Hạt thì cũng không cố định hạt ở trên hay ở dưới.	Thiết kế với 4 hạt ở dưới và 1 hạt ở trên. Có từ  7 đến 31 cột
Mỗi phiên bản có một cách tính riêng	Soroban là loại bàn tính có các tính đơn giản nhất
Có lịch sử khoảng 2-5 nghìn năm	Mới có từ thế kỷ 16
Hầu hết các phiên bản đều không phổ biến hiện nay do sự xuất hiện của các công cụ tính toán hiện đại	Vẫn phổ biến trong việc dạy tư duy cho trẻ

Ưu điểm bàn tính Soroban so với các loại bàn tính Abacus khác

Bàn tính có nhiều lợi ích khác nhau như tăng cường khả năng tập trung, phát triển nhân cách, giúp trẻ tính toán nhanh hơn và cải thiện kỹ năng vận động.

Soroban là loại bàn tính Abacus tốt nhất cho trẻ trong việc học tư duy

Thông thường, thời điểm tốt nhất để giảng về toán tư duy bàn tính được cho là ở độ tuổi 4-6. Do đó, việc chấp nhận một phiên bản đơn giản hơn (Soroban) là sự lựa chọn tốt nhất. Số lượng hạt giảm làm cho việc tính toán trở nên dễ dàng. Rõ ràng là Sorobans cũng có thể làm được cả 4 phép tính là cộng trừ nhân chia

Dễ dàng mang theo

Không giống như bàn tính Trung Quốc được làm bằng khung dày, Soroban rất tiện dụng và dễ dàng mang theo đến trường. Thông thường, chúng nặng khoảng 120-200 gram.

Đa dạng về kích cỡ

Người học có thể chọn một trong các kích cỡ khác nhau có sẵn. Trong khi phạm vi thay đổi từ 7 đến 31 que, mô hình 13 que được sử dụng phổ biến nhất.

Dựa trên hệ thập phân

Các bậc cha mẹ thường hoang mang khi khuyến khích trẻ em chọn bàn tính vì sợ có sự đụng độ giữa khái niệm và toán học. Soroban có thể là sự lựa chọn của họ vì nó dựa trên một hệ thống thập phân hiện đại. Các bé có thể thực hiện các ước tính một cách thoải mái bằng cách sử dụng từ 0 đến 9 trên đó.

Tổng kết

Bàn tính Abacus là một công cụ tính toán có lịch sử lâu đời tồn tại nhiều quốc gia với nhiều thiết kế khác nhau tuy nhiên có các đặc điểm chung là có các hạt và các que (cột). Bàn tính Soroban là một nhanh của bàn tính Abacus do người Nhật cải tiến.